شهرک اکباتان، از سه فاز تشکیل شده که هر فاز شامل چند بلوک و هر بلوک شامل چند ورودی است. این شهرک دارای ۳۳ بلوکِ ۵، ۹، ۱۲ و ۱۵ طبقه و تعداد ۱۵,۵۹۳ واحد مسکونی است. مساحت کلّ زمین شهرک، ۲.۲۰۸,۵۷۰ متر مربع، سطح کلّ زیربنای احداثی، ۳,۰۷۲,۵۳۳ متر مربع و سطح زیربنای مسکونی این شهرک، ۲,۶۶۰,۰۰۰ متر مربع می‌باشد. این شهرک دارای ۶۵,۰۰۰ متر مربع فضای تجاری، اداری و درمانی است. ۱۸ باب فضای آموزشی به وسعت ۶۰,۵۱۴ متر مربع، ۱۷ باب مهدکودک به وسعت ۵,۴۰۰ متر مربع، ۴,۵۸۸ متر مربع فضای مذهبی، ۱۷۶,۰۶۳ متر مربع پارکینگ سرپوشیده و انباری و تصفیه‌خانه با زیربنای کلّیِ ۹,۴۴۸ متر مربع می‌باشد. جمعیت این شهرک حدود ۶۳,۰۰۰ نفر محاسبه شده است اما لازم به ذکر است که در منابع مختلف، رقم‌های متفاوتی برای جمعیت روز و یا شب این شهرک اعلام شده است (۱۰۰,۰۰۰ یا ۸۰,۰۰۰ نفر).  

معماری اَرگان دنیای اطلاعات معمای

نحوه ی دسترسی:

موقعیت قرارگیری در تهران

نحوه ی قرار گیری فاز ها نسبت به عناصر شاخص و شریان های اصلی

:معرفی فاز ها

فاز یک و فاز سه از نظر کلیت بلوک ها و از نظر واحد ها بسیار مشابه هستند اما فاز دو از نظر حجم کلی بلوک ها و واحد ها متفاوت است، از این رو تنها به بررسی فاز 1 و فاز 2 می پردازیم.

بررسی ویژگی های فاز یک و سه بر اساس شکل کلی بلوک ها:

در این فاز دو نوع از بلوک را مشاهده می کنیم که در تصاویر زیر به بررسی هر دو نوع می پردازیم:

از نکات قابل توجه در بلوک های فاز یک، پلکانی شدن بلوک هاست که در کمترین ارتفاع، ساختمان ها پنج طبقه اند، همین نکته سبب می شود تا حضور در میان برج ها برای بیننده آزار دهنده نباشد و احساس وجود برجی مرتفع، تعدیل شود. اما این نکته در مورد ساختمان های فاز دو وجود ندارد و در مقایسه با فاز یک، حضور در فضاهای باز در زیر برج های فاز دو، احساس بیشتری از محصوریت و خفه تر شدن فضاها را القا می کند.

بررسی ویژگی های فاز دو بر اساس شکل کلی بلوک ها:

در این فاز سه نوع از بلوک را مشاهده می کنیم که در تصاویر زیر به بررسی هر سه نوع می پردازیم:

ایجاد زاویه ی ۱۲۰ درجه در قرار دادن شاخه های هر یک از ساختمان ها از جمله راهکارهای استفاده از دید حداکثری، جلوگیری از سایه اندازی ساختمان ها روی یکدیگر و کاهش دید واحدها به یکدیگر است.

تحلیل یکی از بلوک های فاز دو در مقایسه با فاز یک

در بلوک های فاز دو با ایجاد مفصل، سعی در تقسیم فضا ها شده است. این مفصل به عنوان مرکز سیرکولاسیون عمودی (آسانسورها و پله های اضطراری) در طبقات مختلف و در طبقه ی همکف، نقش لابی را بازی می کند.

لازم به تذکر است که در طبقه ی همکف بلوک ها، تنها قسمت پر را همین مفاصل تشکیل می دهند و سایر فضا ها پیلوت هایی هستند که ورودی های مختلف را تعریف می کنند و در بعضی موارد محل شکل گیری واحد های خرد تجاری هستند که رفع کننده ی برخی از نیاز های ساکنان همان بلوک محسوب می شوند.

قرار گیری طبقه ی همکف این بلوک ها در ارتفاع بالاتر از سطح زمین، از جمله نکاتی است که در مقایسه با فاز یک، نحوه ی برداشت بیننده از فضا را تحت تاثیر قرار میدهد.

در این حالت، دید آزادی که پیلوت ها می توانند در کلیت فضا ایجاد کنند از بین رفته است.

فضای تقسیم در آپارتمان های فاز یک، بر خلاف فاز دو، مفصلی نیست بلکه هر یک از مجموعه طبقات( 12 طبقه ها، 10 طبقه ها و 5 طبقه ها) دارای ورودی مخصوص به خود و نوع خاصی از تقسیم فضا هستند.

در اینجا، تنها چهار واحد در هر لابی قرار گرفته است که در مقایسه با فاز دو ( در هر راهرو 8 در و در هر لابی سه راهرو) احساس همسایگی و مقیاس کوچکتری از یک برج را القا می کند. و همان طور که مشاهده می شود ارتفاع کمتر سقف و فضای کوچکتر لابی در احساس فضا تفاوت بسیاری ایجاد کرده است.

در هر دو فاز هم چنان مشکل باز شدن بدون حریم خانه ها به راهرو مشاهده می شود که هیچ محرمیتی برای خانه ها در فضای لابی در نظر گرفته نشده است.

همان طور که مشاهده می شود واحدهای دو خوابه در مقابل یک تراس تقریبا یک متری قرار گرفته اند که امکان دید و منظر بسیار زیبایی را (به ویژه در طبقات بالایی) به سمت برج میلاد و سایر بلوک های شهرک ایجاد می کند. اما از نکات منفی ایجاد چنین فضایی، احساس ترس به سبب حضور در ارتفاع زیاد، عدم وجود حریم برای خانه ها به واسطه ی قرار گیری در و پنجره های هر خانه در ارتفاع حرکت و مسیر حرکت معمول سایر ساکنان است.