به گزارش ارگان معماری: برج رادکان یا میل رادکان قوچان در جاده مشهد- قوچان، حومه شهرستان چناران استان خراسان رضوی قرار دارد. طبق منابع موجود، شخصیت مدفون در این بنا شناخته نشده است و در این باره، نظرها مختلف است.

اعتمادالسلطنه بنا را مقبره یکی از سلاطین یا رجال معتبر و هرتسفلد آن را مدفون ارغون خان (ارغون آغا) متوفا به سال 673 دانسته است. گدار مستشرق فرانسوی آن را آرامگاه یک زن و مطلع المشس آن را از آثار دیلمی ها می داند. دونالد ویلبر، این بنا را قدیمی ترین مقبره برجی ایران می داند که نیم ستونهایی در نمای خارجی آن ساخته شده است.

به علاوه این بنا را الگوی طراحی برج کاشمر (کشمار) می داند. اما آنچه مسلم است؛ این بنا از آثار قرن هفتم هجری قمری است. این برج دو ورودی دارد و یکی از آنها رو به ویرانه های عمارتی باز می شود که اعتماد السلطنه احتمال داده است که مسجد جامع شهر بوده باشد. این بنا در گذر زمان آسیب دیده بود، به طوری که قسمت فوقانی سردر و گنبد داخلی تقریبا خراب شده بود. از این رو، در سال 1346 شمسی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران آن رامرمت کرد.

برج رادکان، در روزگار اوج خود، تنها تعیین کننده فصل، سال و نوروز در جهان بوده است. این برج مربوط به دوره ایلخانان می باشد و تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد. این برج اثر ریاضی دان، ستاره شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین توسی است. ارتفاع این برج 35 متر، قطر داخلی اش 14 متر و قطر خارجی آن 20 متر می باشد. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است.

منظر بیرونی بنا تا ارتفاع 5/2 متری به شکل 12 ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد به صورت 36 ترک نیم ستونی ساخته شده است. برج رادکان دارای گنبد مخروطی شکل است که ساختمان آن احتمالاً در سال 607 قمری به پایان رسیده است. این برج بر دشت میان توس و رادکان سایه افکنده و همتای دیگر آن نیز در گرگان وجود دارد که به رادکان غربی مشهور است.

زیباترین قسمت بنا در بخش بدنه و فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده‌ است. در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفته است.

انتخاب مکان درها، دریچه ها در برج اتفاقی نیست، درها درست در راستای طلوع یلدایی (آغاز زمستان) و غروب آغاز تابستان در پهنه برج ساخته شده است. برج رادکان دارای ویژگی هایی است که باعث افتخار ایرانیان بوده و تاکنون علی رغم پژوهش های صورت گرفته تنها بخشی از هویت نجومی این برج آشکار شده است. به منظور استحکام بخشی بیشتر؛ حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده است که قابل توجه می باشد.